Trakya Üniversitesi ev sahipliğinde gerçekleştirilen panele Edirne Valisi H. Kürşat Kırbıyık ve eşi Dilek Kırbıyık Hanımefendi, Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, KADEM Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Saliha Okur Gümrükçüoğlu, KADEM Edirne İl Temsilcisi Uzm. Dr. Nilgün Tabakoğlu, KADEM Tekirdağ İl Temsilcisi Zeynep Şentop Şahin, KADEM Çanakkale İl Temsilcisi Özlem Atıcı, Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Murat Türkyılmaz ve Prof. Ahmet Hamdi Zafer ile kaymakamlar, il müdürleri, çok sayıda kadın kooperatifi ile akademisyenler, öğrenciler ve vatandaşlar katıldı.

İlimizde ve bölgemizde yer alan kadın kooperatiflerinin desteklenmesi, faaliyetlerinde etkinliğin, sürekliliğin ve verimin sağlanması amacıyla düzenlenen panelde, kadınların sosyal ve ekonomik açıdan kalkınmasında önemli bir araç olarak görülen kooperatifçilik alanındaki çalışmalar ile bu alandaki fırsatlar ve imkânlar hakkında bilgiler verildi. Alanında uzman akademisyenler tarafından kadın kooperatiflerinin dünü, bugünü ve geleceğine ışık tutulan panelde, kadın kooperatiflerinin güçlendirilmesi adına nasıl bir yol haritası izlenmesi gerektiği de ortaya kondu.

Balkan Kongre Merkezi’nde düzenlenen panele Edirne, Tekirdağ ve Çanakkale’den 17 kadın kooperatifleri ve temsilcilerinin yanı sıra kooperatif kurmak isteyen kadın girişimciler ile beceri ve yetkinliklerini geliştirmek isteyen üretici kadınların ilgisi yoğun oldu.

Kadın Kooperatifçiliğinde Yeni Dönem ve Fırsatlar Paneli, açılış konuşmalarının ardından oturumlar ile devam etti. Panelin ilk oturumuna konuşmacı olarak Trakya Üniversitesi Uzunköprü Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nilüfer Serinlikli ve İstanbul Rumeli Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Kara katıldı.

Doç. Dr. Nilüfer Serinlikli, “Bir Kooperatif Nasıl Kurulur?” ve “Kooperatifçilikte Dikkat Çeken Alanlar ve Türkiye’de Kadın Kooperatifçiliği” konularında bir sunum gerçekleştirdi. İlk olarak kooperatifçiliğin ne olduğu, amacı ve uluslararası kooperatifçilik ilkeleri hakkında bilgiler veren Doç. Dr. Nilüfer Serinlikli, bir kooperatifin nasıl kurulacağı ve bu konuda cevaplanması gereken sorulara dair açıklamalarda bulundu. Türkiye’de kooperatifçiliğin tarihsel gelişimi ve faaliyet alanları konusunda paylaşımlarda bulunan Doç. Dr. Nilüfer Serinlikli, kooperatiflerin yeni iş olanakları ve istihdam yaratarak ekonomik ve sosyal kalkınmaya önemli katkı sağladığını ifade etti. Kadınların, kooperatifler çatısı altında bir araya gelerek kendi ayakları üzerinde durabilen güçlü bireyler haline gelebileceğini dile getiren Doç. Dr. Nilüfer Serinlikli, kooperatiflerin kadınlara sağladığı avantajlar konusunda “Kooperatifler, kadınlara iş ve istihdam sağlayarak, kadınların finansal kaynaklara erişimini ve ekonomik olarak güçlenmelerini sağlamaktadır. Ayrıca bilgilerini, bireysel kapasitelerini, liderlik becerilerini, gelirlerini, bağımsızlıklarını, kültürlerini ve eğitim düzeylerini artırmakta, cinsiyet ayrımcılığı ortadan kaldırmaktadır." ifadelerini kullandı. Doç. Dr. Nilüfer Serinlikli sunumunda ayrıca, kadın kooperatifleri alanında iyi uygulama örnekleri üzerinden katılımcıları bilgilendirdi.

İstanbul Rumeli Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Kara ise “Sürdürülebilir Kooperatifçilik Nedir?” ve “Kooperatifçiliğin Geleceği” hakkında konuştu. Sürdürülebilirliğin insani, sosyal, ekonomik ve çevresel olmak üzere dört farklı sacayağı olduğunu dile getiren Prof. Dr. Mustafa Kara, bu alanlara ilişkin açıklamalarda bulunarak kooperatiflerin sürdürülebilirlik için iş faaliyetlerine bu konuları dâhil etmesi gerektiğini söyledi. Kooperatiflerin üstlendiği rol gereği kalkınmaya önemli katkılar sağladığını ifade eden Prof. Dr. Mustafa Kara “Kooperatifler, dünya genelinde 280 milyon kişiye, diğer bir deyişle dünya istihdam edilen nüfusunun %10'una iş veya iş imkânı sağlayarak, sürdürülebilir ekonomik büyümeye ve istikrarlı, kaliteli istihdama katkıda bulunmaktadır.” dedi.

Kadının olmadığı yerde toplumsal kalkınmanın mümkün olmadığını ve kooperatifçilik faaliyetlerinde gönüllülük ile girişimciliğin esas olduğunu ifade eden Prof. Dr. Mustafa Kara, Türkiye’nin kooperatifçilik vizyonunu “Güvenilir, verimli, etkin ve sürdürülebilir ekonomik girişimler niteliğini kazanmış bir kooperatifçilik yapısına ulaşmak.” olarak ifade etti.

Etkin ve sürdürülebilir bir kooperatifçilik politikası oluşturulmasında eğitim, araştırma, geliştirme ve bilinçlendirme faaliyetlerinin önemli rol oynadığını söyleyen Prof. Dr. Mustafa Kara, bu değerler doğrultusunda kooperatiflerin kendilerini sürdürülebilirliğin önemli aktörleri olarak konumlandırabileceklerini duyurdu.

Panelin ikinci oturumu ise Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Elvin Dinler Kısaçtutan’ın sunumu ile başladı. Dr. Öğr. Üyesi Elvin Dinler Kısaçtutan, “Kadın İşsizliği ve Bir Çözüm Önerisi Olarak Kadın Kooperatifleri” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi. Kadın işsizliğinin, sadece gelişmemiş ya da gelişmekte olan ülkelerin sorunu olmadığını ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Elvin Dinler Kısaçtutan, gelişmiş ülkelerin de uzun yıllardır aynı sorunla mücadele ettiğini söyleyerek, “Buna bir çözüm önerisi getirmek istersek yaratıcılık, inovasyon, verimlilik ve iş birliğine odaklanmamız gerekiyor.” dedi.

Kadınların ülkemizde iş gücüne, istihdama katılımı ile işsizlik oranları hakkında bilgiler paylaşan Dr. Öğr. Üyesi Elvin Dinler Kısaçtutan, en büyük güçlerinin eğitim olduğunu söyleyerek “Eğitim düzeyi ile kadınların çalışma hayatına katılma oranı arasında pozitif bir ilişki bulunmaktadır. Kadınların eğitim düzeyi arttıkça iş gücüne katılım oranı ve çalışma hayatına kalma süreleri artmaktadır.” ifadelerini kullandı.

Görünmeyen emek, yaş, eğitim, güvencesiz istihdam biçimleri ve ücret farklılıkları gibi nedenlerin kadınların iş hayatında istihdamını zorlaştırdığını ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Elvin Dinler Kısaçtutan, “Ülkelerin sürdürülebilir bir kalkınmayı ortaya koyabilmesi için bireylerin sosyal ve iktisadi açıdan sürece dâhil edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle kadın kooperatiflerinin varlığı, kadın istihdamı açısından kalkınmayı desteklemektedir. Kooperatifler özellikle ekonomik ve sosyal açıdan kaynaklara erişimde cinsiyetler arasındaki farklılıkları ve ücret eşitsizliğini ortadan kaldırması açısından kadınların güçlenmesinde stratejik öneme sahiptir. Tüm dünyada kadınlar kayıt dışı istihdamın fazla olduğu sektörlerde yoğun olarak istihdam edilmektedir. Ev hizmetleri, bakım hizmetleri ve ev eksenli imalat gibi hizmetler kooperatif çatısı altında toplandığında istihdamı artıracaktır. Kadınların iş gücüne katılımındaki en büyük engel ev içi hizmetler olarak düşünüldüğünde çocuk bakım hizmetlerinin kooperatifler tarafından verilmesi, kadınların iş gücüne katılımına katkı sağlayacaktır. Kadın iş gücünün güçlendirilmesi, sürdürülebilir kalkınma hedefleri için önemli bir başlık olarak ortaya çıkıyor.” şeklinde konuştu.

Trakya Üniversitesi Keşan Yusuf Çapraz Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu Dr. Öğr. Üyesi Özgür Özdemir, ise sunumunda “Hangi Kooperatif Hangi Amaçla Kurulur” ve “Kooperatifçiliğe Yeni Başlayanlar İçin Püf Noktaları” konularında bilgiler verdi. Kooperatiflerin ticari faaliyetlerinin yanı sıra kurumsal hale gelebilmesi ve markalaşabilmesi için gerekli süreçler ve atılması gereken adımlar noktasında bilgi ve tecrübelerini paylaşan Dr. Öğr. Üyesi Özgür Özdemir yeniliğe, gelişime ve değişime açık olarak başarıya ulaşmanın mümkün olacağını belirtti.

Kooperatiflerin, yapısı ve doğası gereği sürdürülebilirliğin gerçekleştirilmesi için önemli bir potansiyele sahip olduğuna dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Özgür Özdemir “Kooperatiflerin, geleneksel ortak çalışmaya dayalı alanlarını ve ürün çeşitliliğini genişletmeleri ve sürdürülebilirlik sorunları için daha fazla sorumluluk almaları gerekiyor. Sürdürülebilirlik, bir amaç olarak benimsenmeli, yaşama geçirilmeli ve gündelik eylemlerin bir parçası olmalı. Toplumsal fayda ve ekolojik sorunlar daha çok gözetilmelidir.” dedi.

Türkiye’de sahibinin veya ortağının kadın olduğu kooperatiflerin sayısının son 10 yılda 3 katı arttığına değinen Dr. Öğr. Üyesi Özgür Özdemir “Mevcut kadın kooperatifleri belirli bir emek talebini etkin bir şekilde karşılamaktadır. İş fikri, fırsat girişimciliği gibi özellikler taşıyan kooperatifler yoksulluk azaltma, kadınlara yönelik sosyal hizmetlerin iyileştirilmesi ve kadınların erişimine açık hale gelmesi konusunda işlevseldir.” ifadelerine yer verdi.

Dr. Öğr. Üyesi Özgür Özdemir, kooperatifçiliğe yeni başlayanlar için öneri ve tavsiyelerini ise şu şekilde ifade etti: “Hem kooperatif hem ortaklar kazanmalıdır. Piyasada rekabet faktörü yaratacak nitelikte ürünleşmelidir. Güncel koşullar takip edilmelidir. Ortaklar, görev ve yetkileri bakımından çıkarlarının farkında olmalıdır. Deneyimli ve nitelikli bir yönetici bulunmalıdır.” Dr. Öğr. Üyesi Özgür Özdemir sunumunu dünyada kurulan kadın kooperatiflerinin başarı hikâyelerini paylaşarak noktaladı.

Alanında “Uzmanına Danış” bölümü ile devam eden etkinlikte Edirne İl Ticaret Müdürü Mahmut Altun, Yerelde Kadın İstihdamı ve Kadın Kooperatifleri hakkında bilgiler verdi. Edirne’nin kadın kooperatifleri sayısı açısından Türkiye’de 10’uncu ve nüfus yoğunluğuna göre 3’üncü sırada olduğunu belirten Mahmut Altun, kadın emeği ve istihdamı bağlamında çalışmalara devam ettiklerini ifade etti.

Kooperatiflere kuruluş aşamasından başlayarak önemli destekler sağladıklarını ifade eden Mahmut Altun “Kooperatiflerimize pazarlama olanağı sunma konusunda ilimizdeki sınır kapıları güzergâhlarındaki işletme sahipleriyle görüşmeler yapılmış, işletme yetkililerinin iletişim bilgileri kooperatiflerle paylaşılmıştır. İl Müdürlüğümüzün de içinde bulunduğu izleme değerlendirme komisyonu tarafından kadın kooperatiflerimiz üç ayda bir ziyaret edilerek sorun ve talepleri alınmaktadır. İlimizdeki sanayi kuruluşlarının yapısı ve üretimlerine göre kooperatiflerimiz, üretim departmanındaki yetkililer ile görüştürülerek doğrudan ürün sağlanması veya fason üretim yapmaları yönünde yönlendirilmiştir. Kadın kooperatiflerine semt pazarlarında ücretsiz stant verilmesi ve satış alanları tahsis edilmesi konusunda sonuca ulaşılmıştır. Yine Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatiflerinin güçlendirilmesi amacıyla ilimiz Merkez, Uzunköprü ve Keşan ilçelerinde belirli aralıklarla İl müdürlüğümüz tarafından kooperatifçilik, kooperatifçilik mevzuatı, muhasebe, pazarlama ve e-ticaret konularında eğitimler düzenlenmektedir.” dedi.

Panelin oturum sonlarında konuşmacılar, katılımcıların sorularını yanıtladı. Program, panele katkı sağlayan konuşmacılara teşekkür belgelerinin verilmesi ile sona erdi.