Edirne’nin kara günlerini temsil eden Balkan Savaşlarının 110. yıl dönümünde, Trakya Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafından, “Cumhuriyetin 100. Yılında Balkan Savaşları'nı Yeniden Düşünmek” konulu panel gerçekleştirildi.
Balkan Kongre Merkezi Senato Salonu’nda düzenlenen “Cumhuriyetin 100. Yılında Balkan Savaşları'nı Yeniden Düşünmek” panelinde, Balkan Savaşlarının dünü ve bugünü ele alındı. Saygı duruşu ve İstiklâl Marşı’nın okunması ile başlayan programda, Balkan Savaşları Sergisi Film Gösteriminin ardından açılış konuşmalarına geçildi.
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Nurten Çetin, Balkan Savaşları’nın, Cumhuriyet’e giden süreçte en önemli dönüm noktalarından biri olduğunu ifade ederek şunları söyledi:
Prof. Dr. Nurten Çetin: “Edirne’nin bu kara günleri, Türk ulus inşa kimliğinin ortaya çıkmasında büyük rol oynamıştır.”
“Ulus devletin şahsında Balkan Harbi, yaşanan tüm acılara ve felaketlere rağmen büyük bir öneme sahiptir. Savaşla birlikte yaşanan gelişmeler ile demografik yapıda meydana gelen gelişmeler, Türk toplumunun milli birlik ve beraberlik duygularının zirveye ulaşmasını sağlamıştır ve millet olma bilincinin tüm açıklığıyla gerçekliğe çıkmasına büyük katkı sağlamıştır. Tarih boyunca birçok farklı din ve etnik unsurlara ev sahipliği yapan Edirne, bu dönemde tarifsiz acılar yaşamış ancak Edirne’nin bu kara günleri, Türk ulus inşa kimliğinin ortaya çıkmasında büyük rol oynamıştır. Nitekim bu savaş sırasında oluşturulan yurt cephesi düşüncesi, milli mücadelemiz döneminde organize bir biçimde sürdürülmüştür. Balkan Savaşları, yine 100. yılına eriştiğimiz Türk-Yunan nüfus mübadelesinin ilk adımını oluşturması açısından ayrıca özel bir önem taşımaktadır. 1912 yılında Balkanlı devletlere karşı aralıksız olarak işleyen bu mücadele 1. Dünya Harbi’nin akabinde Milli Mücadele döneminde Yunanistan’a karşı, tüm emperyal güçlere karşı sürdürülmüş ve 30 Ağustos zaferinin meyvesi olan Lozan Antlaşması ile taçlandırılmıştır.”
Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu: “Edirne, Balkanlarda yaşanılan acılardan en büyük payı almıştır.”
Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, Edirne’nin geçmişte kahramanlıklar ve zaferlerle dolu günlerin yanı sıra son yüzyılda büyük acılar yaşadığını belirterek, “Edirne, başkent olduktan sonra çok büyük fetihlere, zenginliklere vesile olmuş, büyük bir medeniyetin kurulmasında temel taşı olmuş önemli bir şehirdir. Ancak Edirne aynı zamanda, Osmanlı’nın özellikle son döneminde, yurt edindiği Balkanların büyük savaşlarla, işgallerle zor duruma düştüğü dönemlerde en büyük acıları da yaşamış bir şehirdir. Bu acının en emsalsizi, en benzersizi şüphesiz Balkan Savaşları’dır. Yerli ve yabancı pek çok araştırmacı da burada yaşanılan acıları dile getirmiştir. Bu acı günleri iyice hatırlamak ve unutmamamız gerekiyor. Hafızayı diri tutmak, her alanda güçlü olmak, bir ve beraber olmak çok önemli. Bu gibi etkinler de bunun için bir fırsattır. Biz büyük bir imparatorluğun parçası olduğumuz için acılarımızı genellikle saklarız. Edirne, Balkanlarda yaşanılan bu acılardan en büyük payı almıştır. Türkiye toprakları içerisinde en çok şehidimizin yattığı yer Edirne’dir diye düşünüyorum. Bu acıları bilerek bu topraklarda yaşayacağız. Ancak çok daha güzel ve mutlu günlerin müjdesinin de yine bu topraklarda verileceğini düşünüyorum. O yüzden tarihimizi iyi bileceğiz. Yapılan yanlışları, hataları tekerrür etmesin diye öğreneceğiz. Bir olacağız, beraber olacağız ve o güzel geleceğimizi hep beraber inşa edeceğiz. Bu toplantıyı organize eden değerli hocam Prof. Dr. Nurten Çetin’e, bilgileri ile katkı sağlayan kıymetli hocalarıma ve siz değerli katılımcılara teşekkürlerimi sunuyor, bu mukaddes toprakları bize vatan kılan tüm şehit ve gazilerimizi rahmet, minnet ve şükranla anıyorum.” ifadelerini kullandı.
Panel, açılış konuşmalarının ardından bilimsel oturumlar ile devam etti. Balkan Savaşlarında yaşanılan acıların ve zorlu savaş koşullarında verilen mücadelenin anlatıldığı panelde “Balkan Savaşları'na Dair Meseleler ve Değerlendirmeler” ile” Balkan Savaşları'nın Askerî Boyutu” başlıkları altında iki ayrı oturum düzenlendi.
Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yüksel Topaloğlu moderatörlüğündeki “Balkan Savaşları'na Dair Meseleler ve Değerlendirmeler” başlıklı birinci oturumda Öğr. Gör. Dr. Tarık Sarıoğlu, “Balkan Savaşları Öncesinde Osmanlı Birliklerinin Terhisi Meselesi”, Doç. Dr. Aziz Tekdemir “Osmanlı Ordusu'nun Balkan Savaşları'nda Kullandığı Ulaşım Araçları Üzerine Bir Değerlendirme”, Prof. Dr. Nurten Çetin “Balkan Savaşları'nın Türk ve İslam Dünyasındaki Etkileri”, Dr. Öğr. Üyesi Bülent Atalay “Balkan Savaşları ve Kiliseler Meselesi” ve Arş. Gör. Dr. Hakan Şallı “Edirne'nin Kara Günü 26 Mart 1913: Geçmişten Günümüze Anma Törenleri” başlıklı sunumlarını gerçekleştirdi.
Prof. Dr. Nurten Çetin moderatörlüğündeki “Balkan Savaşları'nın Askerî Boyutu” başlıklı ikinci otumda Doç Dr. Bülent Yıldırım “Balkan Savaşları'nda Bulgar Ordusunda Makedonya-Edirne Gönüllüleri Kolordusu ve Taşnak Ermeni Bölüğü”, Dr. Öğr. Üyesi Yavuz Güner “Balkan Savaşları'nda Savunma Sistemi Olarak Edirne Tabyaları: İnşa Süreci ve Mimarisi”, Dr. Öğr. Üyesi Veysi Akın “Edirne Müdafii Şükrü Paşa” ve Yüksek Lisans öğrencisi Esranur Demircan “Edirne Merkez Hastanesi” konusunda bilgiler paylaştı.
Panele Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, Belediye Başkan Yardımcısı Dr. Ertuğrul Tanrıkulu, Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yüksel Topaloğlu, Uzunköprü Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu Müdürü Doç. Dr. Enver Erdinç Dinçsoy, Roman Dili ve Kültürü Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Doç Dr. Gökhan Ilgaz, Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanı ve Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Nurten Çetin, Dış İlişkiler Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Rifat Gürgendereli, Edirne Barosu Başkan Vekili Aygün Ulubey Ergüden, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.
Etkinlik kapsamında ayrıca, “Balkan Savaşları’nda Edirne” sergisi açıldı.
